Op een dag kijk je in je kippenhok en lijkt het alsof iemand een donskussen aan flarden heeft gescheurd. Aan je kippen is dan vaak nog niks te zien, maar dat komt snel genoeg. Ze zijn in de rui. Niet ernstig, maar wel iets om rekening mee te houden.
Voordat het echt koud wordt, verversen kippen hun verenpakjes. De verschijnselen van de rui zijn per kip verschillend en ook de periode waarin ze ruien verschilt. De één vindt het tijd voor nieuwe veren als de dagen iets korter worden, de ander begint pas met verversen als de eerste nachtvorsten zich aandienen. De rui vindt in ieder geval altijd plaats in het najaar en duurt vier tot acht weken.
Dit merk je van de rui
Het aanmaken van nieuwe veren kost veel energie en kippen leggen in deze periode dan ook geen eieren. Ze kunnen zich ook wat terugtrekken waardoor de pikorde kan veranderen, ze zijn mogelijk wat vatbaarder voor ziekte, kakelen minder en krijgen een bleek koppie omdat de kam en lellen minder rood zijn en kleiner worden. Je kunt je kippen in deze periode ondersteunen met extra eiwitten, die ze goed kunnen gebruiken voor het aanmaken van nieuwe veren. Ik geef mijn kippen daarom vaak een handje gedroogde meelwormen. Nog iets om rekening mee te houden: ze worden tijdens de rui liever niet aangeraakt.
Onderlinge verschillen
De rui verloopt niet bij elke kip hetzelfde, maar de verschijnselen die ik hierboven beschreef, heb ik bij mijn kippen allemaal wel gezien. Eerst had ik Nelly en Betsy, die al heel verschillend door de rui kwamen. Betsy (een New Hampshire) verloor haar prachtige staart en had een kale nek, maar Nelly (een Bleu de Landes) krijgt veel grotere kale plekken en ziet er lamlendig en verfomfaaid uit. Inmiddels is Betsy overleden en hebben Olive en Pepper zich bij Nelly gevoegd. Olive (Australorp) lijkt op Betsy: de grote pluimstaart is verdwenen en het nekje is wat kaal. De kam en lellen zijn ook kleiner en bleker. In het gedrag is er weinig veranderd. Pepper (Noord-Hollands hoen) verloor haar veren heel gelijkmatig, maar zonderde zich ook af van de anderen en kreeg darmproblemen. Inmiddels is Nelly ook begonnen aan de rui, die er tot nu toe minder dramatisch uitziet dan voorgaande jaren, maar dat kan nog komen. Bij Nelly duurt de rui altijd lang en ze verliest vaak veel veren ineens.
Mooier dan voor de rui
Hoe sneu ze er ook uitzien, na de rui zijn je kippen waarschijnlijk mooier dan ervoor. Dat verschil zie je vooral bij jonge kippen. Voor de eerste rui was Nelly lichtgrijs. De donkergrijze kraag die hoort bij het ras werd na de rui pas echt opvallend. De overige veren hadden opeens een mooi donkergrijs randje gekregen. Ook bij Pepper zie ik verschil. De veren lijken donkerder en ze heeft een grotere staart. Dat is in het geval van Pepper niet moeilijk: ze had namelijk bijna geen staart. Elk opstaand plukje veren is dus al een verbetering. Het pluizige kontje is nu ook een stuk voller. Bij kippen die echt kale plekken krijgen, kun je het proces van nieuwe veren maken overigens mooi zien. Ze hebben op die plek namelijk al wel pennen, waar nieuwe veren uit groeien. Je ziet steeds grotere pluimpjes uit die pennen steken, totdat de huid weer helemaal bedekt is met nieuwe veren.
Even volhouden dus. Ondertussen je kippen een beetje verwennen en hun gezondheid in de gaten houden. Tegen de tijd dat het echt koud wordt, zitten ze weer warm en mooi in de veren.
Wil je meer weten over de verzorging van kippen, dan kan ik je dit boek aanraden: