Optimaal genieten van planten die zichzelf uitzaaien

Als tuinier zet je de natuur een beetje naar je hand, maar weet je ook dat de natuur zich slecht laat leiden. Gelukkig maar, want dat levert gratis nieuwe planten op: de zogeheten zelfzaaiers. Ik vertel je hoe ik optimaal geniet van deze aangewaaide aanwinsten.

Eerst even wat favorieten van mij op een rij:

• Vergeet-mij-niet (myosotis)
• Vingerhoedskruid (digitalis)
• Akelei (aquilegia)
• Klaproos (papaver)
• Goudsbloem (calendula)
• Slaapmutsje (eschscholzia californica)
• Jacobsladder (polemonium caeruleum)

Eenjarig of vast

Sommige soorten (akelei en jacobsladder) zijn vaste planten die zich gemakkelijk uitzaaien, andere zijn eenjarigen die zich graag verspreiden zodat je ze ervaart als vaste plant. Papavers zijn er in eenjarige en vaste varianten.

Herken het blad

Om te profiteren van de cadeautjes die de natuur in jouw tuin achterlaat, moet je ze herkennen. De zaailingen zijn gemakkelijk aan te zien voor onkruid en voor je het weet trek je een prachtige akelei of klaproos uit de tuin. Van de soorten die ik hierboven noemde, is het blad vrij gemakkelijk te herkennen, al ziet het blad van papavers er bij verschillende soorten anders uit en lijken de blaadjes van vergeet-mij-niet en goudsbloem ook een beetje op elkaar. Hieronder een overzicht dat je voor deze soorten in ieder geval een goed beeld geeft.

Plaats bepalen

Heb je de plant gespot? Bekijk dan of je hem op deze plek wilt laten staan. Het zaadje heeft letterlijk vruchtbare grond gevonden en heeft het daar dus naar zijn zin, maar zoals ik al zei: als tuinier wil je de natuur soms een klein beetje naar je hand zetten. Ik laat de meeste zaailingen staan op de plek waar ze zichzelf uitgezaaid hebben, maar maak ook altijd wat grotere groepen door een enkeling toch te verplanten. En vingerhoedskruid verplaats ik vanwege de hoogte naar een plaats achterin de border.

Elk jaar een verrassing

Als tuinier heb je altijd te maken met de omstandigheden zoals zon, regen en de bodem. De hoeveelheid uitgezaaide planten wisselt dan ook nog wel eens. Het ene jaar heb ik bijvoorbeeld veel vingerhoedskruid, het andere jaar veel papavers (waarvan een deel uit de tuin van de overburen komt aanwaaien). Toch geldt dat de soorten in dit artikel vaak in je tuin blijven als ze er eenmaal gevestigd zijn. En anders zaai je er gewoon wat bij!

Na de bloei

Vergeet-mij-niet, goudsbloem, vingerhoedskruid en slaapmutsje verwijder ik na de bloei omdat ze er dan niet meer mooi uitzien. Dan hebben ze zich vaak al uitgezaaid en tijdens het verwijderen van de plant vallen er nog meer zaadjes in de tuin. Papaver, jacobsladder en akelei laat ik staan. De laatste twee omdat het vaste planten zijn en de eenjarige papavers omdat ze zich vaak ter plekke uitzaaien en het blad me na de bloei niet stoort.

Wat is jouw favoriete zelfzaaier?